ABD Ordusunda Kullanılan Kara Muharebe Araçları ve Rolleri • Muharebe Tarihi

ANA MUHAREBE TANKLARI

M1 Abrams

M1 Abrams ABD ordusunun tek ana muhabere tankıdır. Abrams tankları ABD ordusu içerisinde Birleşik Devletler Deniz Piyadeleri (USMC) ve Kara Kuvvetleri (The United States Army) bünyesinde bulunmaktadır. ABD ordusu için toplamda 8100 adet Abrams tankı üretilmiş ve teslim edilmiştir. Bu tanklar M1A1,M1A2 ve M1A2 olmak üzere üç farklı temel modele ayrılmaktadır ve 5848 adeti aktif ordu servisindedir. Bu temel modellerin dışında tankın çeşitli parametrelerini geliştirmek için pek çok farklı modifikasyon paketi uygulanmıştır. ABD dışında Avustralya, Mısır, Kuveyt, Fas, Suudi Arabistan ve Irak ordularının envanterlerinde de Abrams tankları bulunmaktadır.

M1A1

1978 yılında üretilmeye başlanan ilk üretilen M1 Abrams tankları 105 milimetrelik M68A1 topu ile donatılmıştı. 1985-1992 yılları arasında üretilen M1A1 modelinde Alman L44 topundan geliştirilen, 120 milimetrelik yivsiz M256 topu Abrams tanklarına entegre edilmeye başlandı. Top değişikliği dışında elektro-optik görüntüleme ve elektronik hedefleme sistemleri ile gelişmiş NBC koruması M1A1 Abrams modeli ile gelen temel yeniliklerdi. Birleşik Devletler Kara Kuvvetleri 4967, Deniz Piyadeleri 221, Mısır 755, Avustralya ise 55 adet M1A1 Abrams’a sahiptir.

**M1A1 Abrams tankı. Frankfurt, Almanya, 2005.**

M1A2

Zırhında ikinci nesil seyreltilmiş uranyum kullanılan ilk Abrams modelidir. Komutanın muharebe kabiliyetini artıran bir termal görüntüleme modülü ile çevrede bulunan diğer dost araçların durumu hakkında otomatik bilgi sağlayan IVIS sistemi entegre edilmiştir. Bu yeni sistemler sayesinde tank, elle müdahale etmeye gerek kalmaksızın iki hedefe art arda hızlı bir şekilde ateş açabilme kabiliyeti kazanmıştır. Bunun dışında tank üzerinde bulunan bir çok elektronik sistem geliştirilmiş ve dijitalize edilmiştir. 1992 yılında itibaren en az 600 adet M1 Abrams tankı M1A2 seviyesine yükseltilmiştir.

**TUSK ekipmanı ile donatılmış bir M1A2 Abrams tankı.**

M1A2 SEP

Sistem Geliştirme Paketi (SEP-System Enhancement Package) olarak adlandırılan program kapsamında geliştirilen Abrams tankları aynı isimle anılmaktadır. M1A2 SEP modelinde 3. nesil seyreltilmiş uranyumlu zırh grafit kaplamayla birlikte tanka eklenmiştir. M1A2 SEP modelinden 240 adet yeni üretilmiştir. Yeni üretilenlerin dışında 300 adet M1A2 ile 400 adet M1A1, M1A2 SEP modeline yükseltilmiştir.

**M1A2 SEP günümüzde Birleşik Devletler ordusu zırhlı birliklerinin bel kemiğini oluşturmaktadır.**

PİYADE MUHAREBE ARAÇLARI

Bradley

Bradley keşif görevlerini icra etmek ve muharebe alanına birlik taşımak maksadıyla tasarlanmış bir muharebe aracıdır. Standart bir personel taşıyıcıdan farklı olarak daha etkin bir atış gücüne ve zırh korumasına sahiptir. Bradley birincil silah olarak 25 milimetrelik M242 Bushmaster otomatik topu ve BGM-71 TOW tanksavarıyla donatılmıştır. Toplamda 6724 adet üretilmiştir.

M2 Bradley

Standart piyade muharebe aracıdır. Az sayıdaki birliği muharebe alanına taşımak ve ateş desteği sağlamak üzere kullanılmaktadır.

M3 Bradley

M3 Bradley süvari muharebe aracı olarak sınıflandırılmaktadır ve zırhlı keşif aracı rolünde kullanılmaktadır. Bir çok yönden M2 Bradley ile benzerdir. M2’den farklı olarak keşif ve öncü rolünde kullanılabilmesi için daha fazla mühimmat taşıma kapasitesine sahiptir. M1A2 Abrams tanklarında kullanılan araçlar arası iletişim sistemi M3A3 modelinde de bulunmaktadır. Komutan için harici bir termal izleme sistemi entegre edilmiştir. Taretin üst kısmında yer alan zırh plakası titanyum ile güçlendirilmiştir.

M4 Bradley

M4 Bradley komuta aracı olarak kullanılan modeldir. Aynı roldeki diğer bütün araçlar gibi ana modelden daha güçlü ve daha çeşitli iletişim aygıtları ile donatılmıştır.

M2, M3 VE M4 Bradley modellerini görsel olarak dışarıdan ayırt etmek mümkün değildir.

**Irak’ta görev yapan bir M2A2 Bradley, 30 Ekim 2004.**

M6 Linebacker

Bradley araç ailesinin hava savunması görevi için özelleştirilmiş modelidir. Standart Bradley modeli üzerinde bulunan iki TOW fırlatıcısı sökülerek yerine dört tüp Stinger hava savunma fırlatıcısı yerleştirilmiştir. M6’lar 2006 yılında servisten çıkarılmış ve 88 adeti standart M2 Bradley modeline dönüştürülmüştür. Günümüzde savaş alanlarında drone kullanımının artması M6’nın yeniden envantere girmesini gündeme getirmiştir.

M7 FSV (Fire Support Vehicle)

M7, topçu ve hava birimlerine hedef tayin etmek maksadıyla özelleştirilmiş bir Bradley modelidir. TOW fırlatıcıları sökülerek yerine lazer işaretleyecisi ve gelişmiş bir GPS sistemi entegre edilmiştir.

Bradley ESV (Engineer Squad Vehicle)

Bradley ESV, mayın temizleme ve engelleri kaldırmak için özelleştirilmiş olan bir Bradley modelidir. Bunun için aracın önüne dozer bıçağı eklenmiştir.

ZIRHLI PERSONEL TAŞIYICILAR

IAV Stryker

Stryker Geçici Muharebe Aracı (Stryker Interim Armored Vehicle) Kanada üretimi LAV III’den türetilen bütün araçları kapsar. 8X8 tekerlek dizilimine sahip olan araç, ABD ordusunun eski temel zırhlı personel taşıyıcısı olan M113’ün yerini alması için geliştirilmiştir. Stryker ailesi yalnızca Birleşik Devletler ordusu tarafından kullanılmaktadır. Yaklaşık 4900 adet üretilmiştir ve farklı görev tanımları için özelleştirilmiş araçlardan oluşmaktadır.

M1126 ICV (Infantry Carrier Vehicle)

M1126 Personel Taşıyıcısı en çok üretilen Stryker versiyonudur. Temel bir zırhlı personel taşıyıcıdır ve ana görevi birlikleri muharebe sahasına taşımaktadır. Stryker, M113 ile aynı görev tanımına sahip olsa da daha modern ve hızlı olması sayesinde Bradley ve Abrams ile eşgüdüm halinde kullanılabilmektedir.

M1127 RV (Reconnaissance Vehicle)

M1127 Keşif Aracı Stryker’ın keşif ve arama yapmak üzere özelleştirilmiş bir modelidir. Bu modelde personel taşıma kapasitesinden ödün verilmiş, elde edilen alan gelişmiş iletişim ve gözlem aygıtlarına ayrılmıştır.

M1128 MGS (Mobile Gun System)

M1128 Mobil Top Sistemi piyadelere ateş desteği sağlamak üzere geliştirilmiş bir modeldir. Medya ve video oyunları tarafından tank avcısı olarak lanse edilmesine karşın gerçek görev tanımı bu değildir. Bu modelin personel taşıma kabiliyeti yoktur. Araçtaki bütün alan 105 milimetrelik otomatik yükleyicili, uzaktan komuta edilen bir topa ayrılmıştır.

M1129 MC (Mortar Carrier)

M1129 Havan Taşıyıcısı, M106 gibi personel bölümünde 120 milimetrelik bir havan taşımaktadır.

M1130 CV (Command Vehicle)

M1130 Komuta Aracı hareketli ve zırhlı bir komuta merkezidir. Bu modelde bulunan gelişmiş telsiz radyoları ile muharebe alanında bulunan birimler koordine edilmektedir. Radyo antenlerinin sayısı ve uzunluğu ile M1130 diğer Stryker modellerinden kolayca ayırt edilebilir.

M1131 FSV (Fire Support Vehicle)

M113 Ateş Destek Aracı hava unsurlarına ve topçu birimlerine hedef tayin etmek için tasarlanmış özel bir modeldir. Bu görev için çeşitli güdüm sistemleriyle donatılmıştır.

M1132 ESV (Engineer Squad Vehicle)

M1132 Mühendis Ekip Aracı muharebe sahasında ihtiyaç duyulan askeri mühendislik faaliyetleri için geliştirilmiş bir versiyondur.

M1133 MEV (Medical Evacuation Vehicle)

M1133 Tıbbi Tahliye Aracı, M113 AMEV gibi zırhlı ambulans olarak tasarlanmıştır.

M1134 ATGMV (Anti-Tank Guided Missile Vehicle)

M1134 Güdümlü Tanksavar Füze Taşıyıcısı Stryker’ın gerçek tank avcısı olarak tasarlanan modelidir. Düşman tanklarını vurmak için iki adet TOW fırlatıcısı ile donatılmıştır. Ayrıca düşman tanklarına karşı beka seviyesini artırmak için araç üzerine standart bir modifikasyon olarak ERA blokları eklenmiştir.

M1135 NBC RV (Nuclear, Biological, Chemical, Reconnaissance Vehicle)

M1135 Nükleer, Biyolojik, Kimyasal Keşif Aracı; nükleer, biyolojik ya da kimyasal saldırıya uğramış alanlarda keşif yapabilmek amacıyla geliştirilmiş özel bir modeldir. Çevrede olabilecek zararlı etkilere karşı mürettebatına kapalı bir ortam sağlamak için farklı bir gövde ve zırh düzenine sahiptir.

LAV-25 (Light Armored Vehicle)

LAV-25 görünüş olarak Stryker’a oldukça benzemektedir. Bunun nedeni Stryker’ın Kanada üretimi LAV III’ü temel alarak tasarlanması, LAV III’ün ise İsviçre üretimi MOWAG Piranha’dan ilham alınarak geliştirilen araçlar olmasıdır. LAV-25, MOWAG Piranha baz alınarak geliştirilmiş bir araçtır. Dolayısıyla bütün bu araçların ortak bir kökenden geldiğini söyleyebiliriz.

Tıpkı Stryker gibi LAV da bir araç ailesinden oluşmaktadır. Buradaki esas fark Stryker’ın kara kuvvetleri tarafından kullanılırken, LAV’ın özel olarak deniz piyadeleri tarafından kullanılmasıdır. Benzer bu iki aracın ordu içerisinde ayrılmasının nedeni ise LAV’ın Stryker’dan farklı olarak tamamen amfibik özelliğe sahip olmasından kaynaklanmaktadır. 870 adet LAV aktif olarak ordu servisinde bulunmaktadır.

LAV-25

LAV-25 standart modeldir. 25 milimetrelik otomatik bir top ile donatılmıştır ve az sayıda personel taşıma kabiliyetine sahiptir. Buna rağmen deniz piyadeleri LAV’ı bir muharebe aracı olarak değil zırhlı keşif aracı olarak sınıflandırmaktadır.

LAV-AT (Anti-Tank)

LAV-AT Emerson 901A1 TOW-2 ATGM fırlatıcısı monte edilmiş tank avcısı modelidir. M240E1 makineli tüfeği aracın ikinci silahıdır.

LAV-M (Mortar)

LAV-M personel taşıma bölümüne 81 milimetrelik M252 havanı monte edilmiş havan taşıyıcı modelidir.

LAV-AD (Air Defense)

LAV-AD 5 namlulu 25 milimetrelik GAU-12 Equalizer topu ile her birinde dörder adet Stinger füzesi bulunan iki poda sahip bir taret takılmış hava savunma modelidir.

LAV-R (Recovery)

LAV-R özel bir vinç sistemine sahip olan hafif zırhlı araç kurtarmak için özelleştirilmiş modeldir.

LAV C2 (Command & Control)

LAV C2 taretsiz komuta aracı modelidir. Standart LAV modellerindeki taret yerine gövde yüksekliği artırılarak bir komuta merkezinin ihtiyaç duyduğu teknik ekipman için gereken alan yaratılmıştır.

AAV (Assault Amphibious Vehicle)

AAV, ABD ordusundaki amfibi birliklerin temel taşıma aracıdır. Deniz Piyadelerinin çıkarma yapması, çıkarmanın ardından karada yürütülecek harekatlarda mekanize devamlılığı sağlaması açısından AAV ordu içerisindeki önemli bir araç ailesidir. 1311 adet AAV aktif olarak ordu servisinde bulunmaktadır. Diğer araçlarda olduğu gibi AAV’ın da farklı görevler için türetilmiş modelleri bulunmaktadır.

AAVP-7A1

AAVP-7A1 zırhlı personel taşıyıcı modeldir. Tamamiyle amfibik bir zırhlı personel taşıyıcıdır ve 4 mürettebata ek olarak 25 personel taşıma kapasitesine sahiptir. Gövde üzerinde M2HB makineli tüfeği ile Mk19 bomba atarı ile donatılmış ufak bir tarete sahiptir.

AAVC-7A1

AAVC-7A1, AAV’ın mobil komuta merkezi modelidir. Tareti yoktur ve kargo taşıma bölümünün büyük kısmından feragat edilerek çeşitli iletişim sistemleriyle donatılmıştır.

AAVR-7A1

AAVR-7A1 vinç ile donatılmış kurtarma aracı modelidir. Vinç dışında araç üzerinde sahada tamirat yapmak için gereken bir çok ekipman bulunmaktadır.

M113 APC (Armored Personel Carrier)

Ana görevi birlikleri savaş alanına götürmek ve oradan çıkarmak olan M113, 1960’larda kullanılan M59 zırhlı personel taşıyıcıların yerine geçmesi için geliştirilmişti. İlk kez Vietnam Savaşı sırasında kullanılan M113’ler bugün bir çok devletin ordu envanterinde bulunmaktadır. ABD ordusunda Stryker gibi daha modern zırhlı personel taşıyıcıların servise girmesinin ardından M113’ler destek rollerde kullanılmaya başlanmıştır. Bugüne kadar 80.000 adetten fazla üretilen ve 50’den fazla ülkeye ihraç edilen M113’ün 6000 adeti günümüzde hala ABD ordusunda aktif hizmettedir.

M113A3

Temel M113 üzerine 1987 yılında uygulanan geliştirme paketidir. Araç üzerine daha güçlü bir motor entegre edilmiş ve yeni zırh plakaları eklenerek mukavemeti artırılmıştır.

M113 AMEV (Armored Medical Evacuation Vehicle)

Temel olarak zırhlı bir ambulanstır. Savaş alanında yaralı personellere tıbbi müdahale yapmak ve tahliye etmek için kullanılmaktadır. Çoğu M113 AMEV, M577 komuta kontrol araçlarından dönüştürülmüştür.

M1064 Mortar Carrier (MC)

M1064 Havan Taşıyıcı modeldir. Aracın arka bölümüne M121 havanı yerleştirilmiştir.

**25 Nisan 2009 tarihinde Bağdat yakınlarında görev yapan bir M1064.**

M1059A3 Lynx SGC (Smoke Generator Carrier)

Bu aracın arka tarafında duman üretme ünitesi vardır ve hızlı bir şekilde duman perdesi oluşturmak için kullanılmaktadır.

ZIRHLI MUHAREBE DESTEK ARAÇLARI

M1 Abrams’ın üç temel modeli dışında M1150 ABV ve M104 Wolverine bulunmaktadır. Bu araçlar Abrams şasisi üzerine inşa edilen mühendislik araçlarıdır ve engellerı kaldırmak, mayın temizliği yapmak ya da köprü kurmak gibi işlerde kullanılmak üzere tasarlanmışlardır. Bu araçlar bahsi geçen fonksiyonları yerine getirebilmek için taret yerine özel ekipmanlar taşımaktadırlar. Abrams şasisini kullanan destek araçları ordu envanterine girmeden önce aynı görev M48 Patton ve M60 şaşisini kullanan araçlarla yapılmaktaydı.

M9 ACE (Armored Combat Earthmover)

Paletli ve zırhlı askeri mühendislik aracıdır. Ön hatlarda yer alan birlikler tarafından düşman tarafından engelleri kaldırmak, ikmal yollarının bakımını ve tamirini yapmak ve muharebe pozisyonları oluşturmak için kullanılmaktadır. Toplamda 447 adet üretilmiştir.

M60 AVLB (Armored Vehicle Launched Bridge)

Orduda bulunan diğer araçların hendeklerin, siperlerin ya da su yollarının üzerinden geçebilmesi için M60 şasisi üzerine inşa edilen köprü kurma aracıdır. Üzerinde 18 metrelik makaslı bir köprü taşımaktadır. 125 adet M60 AVLB üretilmiştir.

1963 yılında envantere giren araç, motor gücünün yetersizliği diğer zırhlı birliklerin arkasında kalmasına neden olduğu için günümüzde nadiren kullanılmaktadır.

M1150 ABV (Assault Breacher Vehicle)

ABD ordusunun mayın ve patlayıcı temizleme aracıdır. M1 Abrams gövdesi üzerine inşa edilmiştir. Mayın temizlemek için üzerinde bulunan patlayıcı hat taşıyan M58 roketini kullanır. M58 kullanılarak mayınlı ya da mayın olduğu şüphesi olan arazide 100 metre uzunluğunda ve 8 metre genişliğinde güvenli bir hat oluşturulabilmektedir. M1150, 2010 yılında servise girmiştir ve günümüzde ABD ordusunun elinde 39 adet bulunmaktadır.

**Birleşik Devlet Deniz Piyadelerine bağlı M1150’ler Siyah Kum Operasyonu’nun başlamasını bekliyor. 4 Ağustos 2011, Afganistan.**

**Arkansas, Ulusal Eğitim Mekrezinde M58 Mayın Temizleme Hattı’nın patlama anı. 15 Ağustos 2015.**

M104 Wolverine

1960’lı yıllardan bu yana ABD ordusu nehirleri ya da dar vadi yataklarını geçebilmek için M48 Patton/M60 üzerine inşa edilen köprü kurma araçlarını kullanıyordu. İlerleyen süreçte M1 Abrams’ın saatte 70 kilometreye varan hızına yetişemeyen bu araçlar muharebe organizasyonu açısından sorun olmaya başlamıştı. Öte yandan Abrams’ın ağır bir tank olması eski tip köprülerden güvenli şekilde geçiş için çok yavaş hareket etmeyi zorunlu kılıyordu. 2003 yılında envantere giren M104 ile bu sorunlar büyük oranda aşıldı. M104’ün üzerinde taşıdığı Leugan köprüsü, kurulduğunda 26 metre uzunluğa ulaşarak, 70 tonluk bir aracın saatte 16 kilometre hızla üzerinden geçmesine olanak sağlamaktadır.

M88A2 HERCULES (Heavy Equipment Recovery Combat Utility Lifting Extraction System)

M88A2 HERCULES ABD ordusunun elindeki en büyük kurtarma aracıdır. Savaş alanında hareketsiz hale gelen zırhlı araçları ateş altında kurtarmak için tasarlanmıştır. Üzerindeki vinç ile 70 ton dolayındaki araçları kaldırabilir, kasnak desteğiyle kaldırma kapasitesi 140 tonu geçmektedir. Bu nedenle Abrams tankları açısından oldukça önemli araçlardır.

HAFİF ZIRHLI ARAÇLAR

HMMWV (High Mobility Multipurpose Wheeled Vehicle)

HMMWV (High Mobility Multipurpose Wheeled Vehicle-Yüksek Hızlı Çok Amaçlı Tekerlekli Araç), bilinen adıyla Humvee, ABD ordusunun bir çok farklı rolde kullandığı dört tekerlekli araçlardır. Üretilmeye başlanan ilk dönemlerde zırhsız olan bu araçlar Irak ve Afganistan savaşlarını takiben zırhlandırılmıştır.

M707 Knight

Humvee’nin ateş destek modelidir. Ağır silahlara ve hava unsurlarına hedef tayin etmek için lazer işaretleyici ile donatılmıştır. Günümüzde kullanılmamaktadır ve aşamalı olarak M1200 Knight ile değiştirilmektedir.

M997A2 Maxi-Ambulance

Humvee’nin ambulans versiyonudur. Sağlık görevlilerinin haricinde sedye ile dört kişi ya da ayakta tedavi olan sekiz kişiyi taşıyabilmektedir.

M1097A2 Truck

Amerikan ordusunun bütün yükünü taşımaktadır. Kargo, piyade ve havan taşımak için özelleştirilmiş farklı modelleri bulunmaktadır.

M1097 Avenger

Humvee’nin hava savunma modelidir. M1097A2 Humvee şasisi kullanmaktadır. Kabin kısmında 4 adet Stinger füzesi taşıyan 2 adet pod ve 50 kalibrelik makineli tüfek bulunmaktadır. Makineli tüfek genellikle çıkarılmaktadır.

M1043A2/M1044A1 Armament Carrier

Humvee A1 ve A2’nin silahlanmış versiyonudur. Basit montaj süreçleriyle hafif ya da ağır makineli tüfekler ya da bomba atar taşıyabilmektedir. M1043A2 ve M1044A1’lerin çoğu ekstra zırh, silah kalkanları ve uzaktan komutalı silah istasyonları ile donatılmıştır. M1043A2 ve M1044A1 Humvee’lerin çoğu aşamalı olarak envanterden çıkarıldı ve kalan son araçlar ise üs güvenlik araçları olarak hizmet verecek şekilde ilgili birimlere dağıtıldı.

M1045A2 TOW Carrier

M1043A2 ve M1044A1 ile aynı işlevi görmektedir ancak Stinger Füzesi ya da makineli tüfek yerine TOW taşımaktadır. 2011 yılında üretimi sonlandırılan bu araçlar günümüzde envanterden çıkarılmaktadır.

M1114 ECV

Genişletilmiş Kapasite Varyantı (ECV) programının en eski modellerindendir. Standart ağır makineli tüfek taşımaktadır. Normal modellere kıyasla zırhlandırılmasının farklı olduğu gözle seçilebilir.

M1151/M1152 ECV

M114 ekstra zırhına rağmen terör saldırılarına karşı hala yetersiz kalıyordu, bu nedenle M1151 ve M1152 ailenin en zırhlı modeli olarak dizayn edildi. Bu zırhlandırmanın sonucu olarak M1151/M1152’ler en ağır HMMWV modeli haline geldiler. M1151 2 koltuklu iken, M1152’nin 4 koltuğu bulunmaktadır.

M1165

M1152’nin tüm özelliklerini içermektedir ancak yeniden tasarlanmış üstü açık bir kargo kabini tasarımına sahiptir. Humvee’nin son versiyonu olmakla birlikte özel kuvvetler nezdinde oldukça popülerdir.

M1113 GMV-S

Özel kuvvetlerin ihtiyaçlarına yönelik tasarlanan, birime has özel bir modeldir. M114 temel alınarak tasarlanmıştır ancak bütün ekstra zırhlar kaldırılarak araç hafifletilmiştir. Bu sayede yüksek hızlara çıkmak kolay hale gelmiştir. Gereken durumlarda kapılar dahi sökülebilmektedir. Aynı zamanda en fazla makineli tüfek taşıyan modeldir.

JLTV (Joint Light Tactical Vehicle)

Günümüzde ABD ordusu elindeki bütün HMMWV modellerini JLTV ailesi araçlarıyla değiştirmektedir. JLTV platformu hafif bir askeri araçta ön plana çıkan bütün parametrelerde HMMWV modellerini geride bırakan, modern bir modeldir.

M1117 ASV (Armored Security Vehicle)

M117 teknik olarak mayına dayanıklı ve pusuya karşı etkin koruma sağlayan bir araç değil daha çok iç güvenlik aracıdır. Askeri polis tarafından temel güvenlik önlemleri almayı gerektiren görevler için kullanılmaktadır. Fakat Afganistan ve Irak’ta Humvee ile benzer rollerde kullanılmıştır.

M1200 Armored Knight

M1200 Armored Knight’tan önce ABD ordusunda ateş destek aracı rolünü M707 Knight Humvee üstlenmişti. Irak ve Afganistan savaşlarında M707’lerin düşman ateşine karşı son derece savunmasız olduğu anlaşılmıştı. Bunun sonucunda M707’nin üzerinde bulunan lazer işaretleyiciler daha iyi zırhlandırılmış olan M1200 Armored Knight araçlarına entegre edildi.

MRAP (Mine Resistance Ambushed Protected Vehicle)

Irak ve Afganistan savaşları sırasında Humvee’nin el yapımı patlayıcılara karşı ne kadar dayanıksız olduğunun anlaşılması üzerine bu sorunu çözmek için tamamen yeni bir araç sınıfı geliştirildi: MRAP (mayına dayanıklı ve pusuya karşı etkin koruma sağlayan araç).

Bu araçlar spesifik olarak kontrgerilla harekatları için tasarlanmışlardır. ABD ordusu yarım düzine farklı üretici firmadan, on binlerce MRAP sipariş etti ve bunları denizaşırı bölgelerde bulunan birliklerine yolladı. Bu MRAP’ler piyade ve deniz piyadeleri tarafından kullanılmaktadır.

Afganistan ve Irak Savaşı sonrası Amerikan ordusu, MRAP’ların çoğunu envanter dışına çıkartmıştır. Yalnızca hafif 4×4 m-ATV, RG-31, RG-33 ve MaxxPro modellerini aktif görevde tutmaktadır. Cougar, Caiman ve Buffalo modelleri ise hurdaya ayrılmış ya da müttefiklere ücretsiz şekilde transfer edilmiştir.

**MRAP sınıfının en bilinen örneklerinden RG-31 Nyala**

LSV (Light Strike Vehicle)

Hafif Saldırı Araçları, yalnızca özel kuvvetler tarafından kullanılan küçük, yüksek hıza sahip, hafif zırhlı, saldırı ve devriye araçlarıdır. Humvee’nin üçte biri kadar ağırlığa sahip olmalarına rağmen Humvee ile aynı motor gücüne sahiplerdir. Küçük boyutlarına rağmen bu araçlar taşıdığı makineli tüfekler, TOW füze rampaları ve AT-4 tank savar silahları ile son derece ölümcüldür.

ALSV (Advanced Light Strike Vehicle)

Gelişmiş Hafif Saldırı Aracı eski modellerine göre daha fazla zırha, daha iyi bir motora ve daha ağır silah taşıma kapasitesine sahip bir modeldir.

RSOV (Ranger Special Operation Vehicle)

ABD ordusunun 75. Komando Alayı kendilerine ait ağır yük taşıyabilecekleri ve gerektiğinde bir bölgeyi savunabilecekleri bir araç talebi etmişler ve bu talebin sonucunda RSOV üretilmiştir. RSOV temel olarak SAS’lar tarafından kullanılan Range Rover’ın modifiye edilmiş bir modelidir ve alayın görev tanımının gereksinimleri doğrutulsunda geliştirilmiştir.

IFAV (Interim Fast Attack Vehicle)

Amerikan Deniz Kuvvetleri’ne bağlı Recon birliği geçmişte çöl devriye araçlarını ve diğer özel kuvvet birimlerinin saldırı araçlarını kullanmaktaydı. IFAV’ın Deniz Kuvvetleri tarafından edinilmesiyle keşif birlikleri kendi ihtiyaçlarına cevap veren bir araca sahip oldu.

M1161/M1163 Growler

Growler Deniz piyadeleri tarafından kullanılan bir başka aracıdır. İkinci Dünya Savaşı’nın efsanevi Willys MB Jeep modelinden esinlenilmiştir. Bununla birlikte güçlü bir motor, güçlendirilmiş şasi ve daha hafif malzemeler kullanılarak tasarlanmış modern bir araçtır.M1161 keşif/saldırı, M1163 ise ağır havan taşıyıcı modelidir.

SRTV (Storm Search Rescue Tactical Vehicle)

Muharebe esnasında arama kurtarma görevlerinde kullanılmak üzere, özellikle Amerikan ordusunun paraşütlü kurtarma timleri için geliştirilmiş bir araçtır.

**Storm Search and Rescue Tactical Vehicle**

KUNDAĞI MOTORLU OBÜSLER VE ÇOK NAMLULU ROKETATARLAR

M-109A6 PALADIN

Amerikan ordusunun aktif olarak kullandığı, kundağı motorlu obüstür. M-109 ilk kez Vietnam Savaşı’nda kullanıldı ve aradan geçen zaman dliminde çeşitli yenileme ve konfigürasyonlardan geçerek günümüze kadar ulaştı. Günümüzde kullanılan modeli M109A6’dır. Bununla birlikte ABD ordusu A7 modeli üzerinde aktif şekilde çalışmalarını sürdürüyor. M-109 yalnızca Amerikan ordusu tarafından kullanılmaktadır.

M-270 MLRS (Multiple Launch Rocket System)

Bu araç kundağı motorlu topçu araçlarının bir diğer parçasıdır ancak M-270 bir obüs yerine çok namlulu roket rampası taşımaktadır. M-270, 12 adet füze taşımakta ve bu füzelerin tamamını 60 saniyeden kısa bir sürede 120 kilometre uzaklığa kadar ateşleyebilmektedir. Tıpkı M-109 Paladin gibi M-270 de sadece Amerikan ordusu tarafından kullanılmaktadır.

M-142 HIMARS (High Mobility Artillery Rocket System)

M-142 HIMRAS esasında, M-270 MLRS’nin hafif bir versiyonudur. M-270 ile aynı sayıda roket taşımaktadır fakat bunların altı tanesi daha küçük podlarla taşınmaktadır ve M-270 gibi paletli, zırhlı bir şasi yerine basit bir kamyon şasisi kullanmaktadır. Bu nedenle M-142, M-270’ten daha ucuz ve daha hafiftir. ABD Kara ve Deniz Kuvvetleri tarafından kullanılmaktadır.

MIM-104 PATRIOT

Amerikan ordu envanterinin birincil hava savunma sistemidir. Düşman uçaklarını, insansız hava araçlarını ve balistik füzelerini düşürmek için tasarlanmıştır.

THAAD (Terminal High Altitude Area Defense)

Amerikan ordusu tarafından kullanılmaya başlanan yeni bir anti-balistik füze sistemidir. Patriot Hava Savunma Sistemi’nin eksikliklerini tamamlamak amacıyla bu sisteme ihtiyaç duyulmuştur. Patriot düşman uçaklarını vurmak için tasarlanmıştır. Bu nedenle menzili sınırlı olduğu için balistik füzler karşısında yetersiz kalmaktaydı. Bu sorunun dışında, nükleer başlık taşıyan bir füzeyi durdurmak için yüksek patlayıcı başlık taşıyan bir füze ile karşılık vermek nükleer başlığın patlamasına neden oluyordu. THAAD, patlayıcı bir başlık yerine sert bir metal çubuk kullanmaktadır. Böylece düşman tarafından ateşlenen bir balistik füzeyi patlatmak yerine parçalamaktadır.

KAYNAKLAR

Selahattin Bedri Apiş

Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler bölümü öğrencisiyim.