Sovyet kuvvetleri savaşın ilk aşamasından itibaren kendi elit komando birlikleri olan Spetsnaz’ı bölgeye sürmüştü ancak mücahitlere karşı doğrudan bu birliklerin kullanılması için biraz daha zaman gerekecekti.
Spetsnaz’ın doğrudan savaşa sürülmemesinin ardında yatan önemli gerekçeler vardı. Spetsnaz askerleri Soğuk Savaş sırasında kuruluşlarından itibaren geçen zaman diliminde pek çok farklı ve akıl almaz zorlukta eğitim programını birlikte alan seçkin birliklerdi. Ancak bütün bu eğitimlerin odak noktası bir ana etmen üzerinde birleşiyordu: Soğuk Savaş’ın sıcak çatışmaya dönmesi durumunda, Avrupa üzerine yapılacak ani harekatta Spetsnaz kuvvetleri cephe hattının arkasına sızma gerçekleştirerek karargahlara sabotajlar düzenleyecek, iletişim merkezlerini tahrip edecek, hava savunma ünitelerini kullanılamaz hale getirecek ve bu şekilde altyapısı felç olan düşman ordusunun üzerine ana Sovyet ordusunun ilerleyişini kolaylaştıracaktı. Oysa Afganistan deneyimi bambaşkaydı.
Sovyet yüksek komutanlığı bu seçkin askerlerinin en iyi nasıl kullanılabileceğini analiz etmeye başladı ve bir takım stratejiler geliştirdi. Geliştirilen stratejilerin farklı hedefleri bulunuyordu. Spetsnazlar aracılığı ile mücahitlerin Pakistan üzerinden ikmal yollarını kesmek, yerel dilleri ve kültürü öğreterek Afgan halkının arasına karıştırmak (aşağıdaki fotoğrafta görüldüğü üzere), dağ grupları oluşturmak gibi fonksiyonlar benimsenmişti. Bütün Spetsnazlar için yeniden eğitim programları düzenlendi ve bu operasyonlar için gerekecek yeterlilik sağlandı. Spetsnaz’a seçilen askerler yalnızca fiziksel olarak değil, zihinsel olarak da üstün insanlar oldukları için bu eğitimler oldukça kısa sürelerde tamamlandı.
Bu yöntemlerin her biri etkili olsa da mücahitleri en bunaltan Pakistan ikmal kollarının vurulmasıydı. Bu operasyonlar sırasında Spetsnazlar helikopterler ile görünmeyecek biçimde ikmal yollarının yakınına indiriliyordu. Helikopterler geri dönüş esnasında karmaşık rotalar izleyerek bölgeyi terk ediyordu. Daha sonra belli bir mesafeyi yaya olarak geçen komandolar ikmal yollarını mayınlıyor, zayıf savunmaya sahip kolların tamamını sağlam şekilde ele geçiriyor ya da yok ediyordu. Mücahitler ise zamanla bunun bilincine varmıştı ve bomba yüklü tuzak develer kullanmaya başlamışlardı ancak Spetsnazlar buna rağmen son derece başarılı operasyonlar sürdürdüler. İkmal kolları sıkıntıya giren mücahitlere CIA yardımı ise daha da yoğunlaşacaktı.
Sovyet yüksek komutanlığının CIA desteğinin yoğunlaştığı ikinci aşamada çıkardığı derslerden biri de Afganistan’da zırhlı/mobil muharebe doktrinin uygulanmasının son derece etkisiz ve tehlikeli olduğuydu. Bu noktada sahneye yine Spetsnazlar çıkacaktı. Aksanlı biçimde yerel dilleri konuşabilen, dağdaki mücahitler gibi yaşayan, bölgesel kültüre aşina, coğrafyaya hakim Spetsnazlar hem örgütün şehir kaynaklarına, hem de dağ kadrosunun içerisine karışacaktı. “Ara ve yok et” görevleri, su kaynaklarının zehirlenmesi, patikaların tahrip edilmesi, önemli geçitlere taş uçurma, suikastler gibi işlemler Spetsnazlar tarafından gerçekleştirilmişti.
Bu misyonları büyük başarı yüzdeleri ile yerine getiren Spetsnazlar bütün çabalarına karşın savaşın Sovyetler tarafından kazanılmasını sağlayamayacaktı.
KAYNAKÇA
