İmha Devriyesi, Petrovskij Jam / 13 Şubat 1942
Teğmen Ilmari Honkanen komutasında her biri 25’er kişilik 4 takım halinde örgütlenen özel devriye birimi tarafından icra edilen bu operasyon, Finlandiyalılar açısından en büyük ve en tehlikeli uzun mesafe görevi olarak kabul edilir. Toplam 100 kişiden (7 subay, 37 astsubay ve 56 er) meydana gelen birim personelinin yaklaşık 52’si uzun mesafe devriye müfrezelerine mensuptu. Bunlar 4. Bağımsız Tabura (4. Independent Battalion/Erp 4) bağlı 2.ve 3. müfrezelerdi. Bu birimler genelde onlara liderlik eden komutanların adı ile anılırdı (2/Kuismanen ve 3/Marttina). Geriye kalan 48 kişi de Lagus müfrezesine mensup avcılar ile muharebe istihkamcılarından oluşuyordu.
Söz konusu saldırının ana hedefi tam teçhizatlı bir Sovyet taburu tarafından korunan önemli bir lojistik merkez ve tedarik üssü konumundaki Petrovskij Jam köyü idi. Birim, zorlu kış şartları altında karla kaplı arazide birkaç gün süren kayak yolculuğunun ardından düşman hatlarının gerisinde bulunan lojistik merkeze ulaşmayı başardı.
Hedef bölgeye ulaşan devriye birimi 13 Şubat günü gece yarısı saat 00:45’te yaklaşık 2 saat sürecek baskın tarzındaki imha operasyonuna başladı. Oldukça yıkıcı olan bu saldırıda çeşitli tiplerde yaklaşık 90 araç yok edildi (50, 52 araç tamamen yok edilirken geriye kalanlarda kullanılamaz hale getirilir).
İmha edilen diğer hedefler şunlardı:
- Oto tamir atölyesi
- Oto yedek parça deposu
- Mühimmat deposu
- Top mermisi deposu
- Yiyecek deposu (Çok miktarda tereyağı ve şeker)
- Sebze deposu
- Yakıt deposu (Yaklaşık 6000 litre)
- Balık deposu (Birkaç yüz sandık morina balığı/yaklaşık 3 ton)
- Sahra fırını
- 5 ton (120 balya) saman
- Hayvan hastanesi
- 300 at (250’si hayvan hastanesinde öldürüldü)
- 2212 nolu mobil sahra hastanesi (Hastane cerrahi bölüm, koğuş ve yaralı bölümü olmak üzere 3 üniteden meydana gelmekteydi)
- 60 ile 70 arasında bina.
Operasyonda devriye biriminin kayıtlarına göre sovyet ordusuna mensup yaklaşık 500 kişi öldürülür. Ayrıca 5 kişi de esir alınır. Buna karşılık devriye birimi 5 ölü (Jussi Kosola, Matti Heyman, Vilio Hulme, Lauri Hintsanen ve Kaarlo Koskinen) ve 6 yaralı verir.
Merkezin yok edilmesi ile birlikte saldırı saat 02:50’de sona erdi. Yapılan bu baskınla Sovyet birlikleri söz konusu bölgenin genelinde 2 hafta boyunca, soğuk kış ortasında, yapılması muhtemel olan planlı bir taarruzu iptal etmeye zorlandı. Elde edilen başarının ardından Teğmen Ilmari Honkanen ”Order of the Cross of Liberty” madalyasına layık görüldü.
Bununla birlikte bu baskın günümüze kadar varlığını sürdürecek bir takım tartışmaların da fitilini ateşleyecek ve bu noktadan itibaren tartışmalar iki nokta üzerinde toplanacaktı. Birincisi baskında öldürülen Sovyet askeri sayısına ilişkindi. İkincisi de mobil sahra hastanesinin yok edilmesine dair işlenen savaş suçuydu.
Devriye birimi baskın sonrasında ortaya çıkan bilançonun envanterini çıkardıktan sonra bölgeyi terketti. Ancak Sovyet tarafı ölü sayısına ilişkin verilen bilançoyu kabul etmedi. Onlar Finlilerin aksine bu konu ile ilgili olarak farklı bir bilanço ortaya koydular.
Üzerinde çokça tartışılan ve tarafların birbirini suçladığı bir diğer konuda Petrovskij Jam’de yok edilen 2212 nolu mobil sahra hastanesi hadisesiydi. Sovyet iddialarına göre sahra hastanesinde görev yapan ilgili personel de baskından payını alır (doktor, hemşire ve hastane personelinden oluşan yaklaşık 30 kişilik ekiple birlikte çok sayıda yaralı Rus askeri devriye birimine mensup personel tarafından acımasızca öldürülür). Hatta bu olayda Çavuş Sulo Ohtonen’in bizzat kendisi de 10’dan fazla yaralı Rus askerini öldürür. Bununla birlikte başka kaynaklarda da söz konusu hastanede öldürülenlerin asker değil sivil olduğundan bahsedilir. Buna göre mobil sahra hastanesinde hayatını kaybedenler askerden ziyade sivillerden oluşuyordu. Bu konuda her iki tarafta kendi kanıtlarını ortaya koymuş ve birbirlerini suçlamışlardır.
Hasteneye yapılan saldırı daha sonra Sovyet gazetelerine haber olacak ve bu olay bir savaş suçu olarak nitelendirilecekti. 21 Mart 1942 tarihinde Sovyet Leninskoje Znamja gazetesinin 68. sayısında Finlandiyalılar Petrovskij Jam’de bulunan sahra hastanesini yok etmekle suçlandılar. İddialara göre Finliler tüm binaları yakmış ve 25 doktor ile hemşireyi öldürmüştü. Sonradan devriye lideri Teğmen Honkanen bu konu ile ilgili olarak ifade vermek zorunda kalır. Ardından bu iddialara Honkanen’in yanıt olarak verdiği ifadesi kaleme alınır ve buna dayanarak Fin istihbaratı şu karşılığı verir:
”9 Mayıs 1942
Petrovskij Jam’deki bir hastanenin imha edilmesi ile ilgili iddiaların basılı oduğu belgeyi gözden geçirme fırsatı verildikten sonra ve bu belgede verilen bilgilerin muhtemelen 8-16 Şubat 1942’de birimimin baskını ile ilgili olduğu gerçeği göz önüne alındığında, yok ettiğimiz binalardan hiçbirinin Kızıl Haç ile işaretlenmediğini ya da hastane ile bağlantısını gösterecek başka bir amblemin olmadığını ilan edeceğim. Birim, baskın sırasında, tahrip edilmiş hedeflerin herhangi birinde hastanenin bir işareti olarak yorumlanabilecek herhangi bir şey gözlemlemedi.
Teğmen Ilmari Honkanen”
Bu konu üzerindeki tartışmalar günümüzde de devam etmektedir.
KAYNAKLAR
- ww2incolor.com
- forum.axishistory.com
- Saressalo, Lassi: paamajan kauko partiot jatkosodassa Wsoy, 1987 / First Edition / Page 154
