Yankee Papa-13 ile Uçuş

1960’lı yıllar savaşta olan bir nesli kapsar. Bu dönem ırksal, politik ve sosyal değişimlerde olduğu gibi protestolarda da bir sıçrama tahtasıdır.

Savaşın gerçek yüzü hiç gösterilmedi;  yalnızca akşam haberlerinde söylenen ölenlerin sayıları, savaşın dehşetini gösteriyordu. Fakat gerçek bilinenden çok farklıydı.

LIFE dergisinin 39 yaşındaki başarılı İngiliz foto muhabiri Larry Burrows, ABD birliklerinin karada ve havada hızla büyüyen savaşın ortasında deneyimlerini kaydetti.

Bu fotoğraf derlemesinde, Amerikan askerlerinin savaş psikolojisi, çatışmanın zirvesinden çarpıcı detaylarla ülkesine hizmet eden askerlerin hikâyelerini gözler önüne seriyor.

Burrows’un, ‘’Yankee Papa 13 ile Uçuş’’ (One Ride with Yankee Papa 13)  başlıklı hikâyesi bu derleme arasında en popüler olanıdır ve LIFE dergisinin 16 Nisan 1965 sayısında yayınlanmıştır.

Tarih 31 Mart 1965. Deniz piyadelerinin 163. Helikopter Filosunun görevi Vietnamlı piyadeleri yaklaşık 20 mil (32 km) uzaklıktaki bir göreve götürmekti.

Burrows henüz havalanmadan korku ve heyecana kapılmıştı. Bu görev basit bir bırak ve geri dön  (Amerikan askerlerinin deyimiyle süt dağıtımı) müydü, yoksa Vietkong, Yankee Papa 13’ünde bulunduğu hava filosunu pusuya mı düşürecekti?

Cevap maalesef ikincisiydi.

Burrows’un bulunduğu helikopter YP-13 (Yankee Papa-13)’te  bulunan piyadeleri, sadece 21 yaşındaki Onbaşı James C. Farley liderliğindeydi ve Burrows bu cesur adamı ve silah arkadaşı Er Wayne Hoilien’i yakından tanıma fırsatı bulmuştu.

Helikopterdeki 9 Vietnamlı piyade bunun bir tuzak olduğunu anlamışlardı.

Burrows kayıt defterine Vietnamlıların cümlelerini eksiksiz yazıyordu “Vietcong ağaç hattı boyunca pusu kurmuştur, yalnızca inmemizi bekliyorlardır.”

İndirme noktalarına vardıklarında herhangi bir direnişle karşılaşmadılar. Başarılı bir şekilde helikopter filosu piyadeleri indirmişti.

Üslerine geri dönerken YP-13 pilotu Yüzbaşı Peter Vogel bir telsiz çağrısı aldı. Burrows o çağrıyı kaydetti. Çağrı, YP-3 yardımcı pilotu Teğmen James E. Magel’dan gelmişti. ‘’Yüzbaşı, vurulduk!’’ ardından tekrar ‘’Hepimiz vurulduk, eğer sizin helikopteriniz uçabilir durumdaysa lütfen cevap verin!’’. Yüzbaşı Peter Vogel çağrıya olumlu yanıt verdi ve helikopteri YP-3’ün bulunduğu yere doğru yönlendirdi.

Vogel, YP-3’ü havadayken gördü. Helikopter yerdeydi, bıçakları hala pırpır halindeydi ve kesintisiz düşman ateşi alıyorlardı. Vogel telsizle YP-3’e “neden kalkmıyorsunuz?” diye sordu.

YP-3’ün yardımcı pilotu Teğmen James E. Magel boynundan vurulmuştu ve diğer pilotun durumu daha da kötüydü. Helikopteri uçuracak kimse yoktu. Tek umutları YP-13’tü.

YP-13 yere indiğinde çok ağır düşman ateşine maruz kaldı. Çok vakitleri yoktu, hızlıca yaralı mürettebatları alıp ayrılacaklardı.

YP-3’ün silahçısı Billie Owens kolundan yaralanmıştı ve iniş yaptığında yaralı haliyle hızlıca YP-13’e doğru koşmaya başladı. Yaralı yardımcı pilot     James E. Magel da helikoptere bindi. Geride bir tek YP-3’ün pilotu kalmıştı. YP-13’ün pilotu Yüzbaşı Vogel, Onbaşı Farley’e kalan pilot için ne yapabiliriz diye sordu. Farley, Yüzbaşı Vogel’ın sorusundan hemen sonra mermilerin arasından YP-3’e doğru koşmaya başladı.

Farley, YP-3’e vardığında helikopterin motorunu kapattı ve alelacele pilotun durumunu kontrol etti. Pilotun boynundan aldığı yarayı fark etti, durumu oldukça ağırdı. Ağzından kan geliyordu. Kurtarmaya koyuldu fakat pilot tepki göstermiyordu. Farley, pilot için yapabilecek hiçbir şey olmadığını anlamıştı. Ardından sürünerek YP-13’e geri döndü. Sonrasında helikopter havalanıp üsse doğru yola koyuldu.

Er Wayne Hoilien, YP-13’ün sol taraftaki silahçısıydı. Bu sırada Er Hoilen helikopterin sol tarafında kalan Vietkong mevzilerine aralıksız ateş ediyordu. Vietkong mevzilerinden gelen mermiler ise helikopterin radyosunu devre dışı bırakmıştı. Başka bir mermi plaxiglass camını kırıp, cam kırıklarından birinin pilotun boynunu çizmesine sebep olmuştu.

Sonunda Yankee Papa-13, o cehennemden ayrılıp üsse doğru yola çıktı. Er Hoilien ise hala aşağıda bulunan mevzilere mermi kusuyordu.

Farley ve Hoilen menzilden çıkana kadar makineli tüfeklerle ateş ettiler.

Ardından Farley, ikinci pilot James E. Magel’la, Hoilen ise kolundan vurulmuş Billie Owens’a ilkyardımda bulundu.

Burrows, James E.Magel’in sağ koltuk altında korkunç bir yarası olduğunu Farley’e söyledi. Farley yaşatmak için elinden gelenin fazlasını yaptı fakat ilerleyen saniyelerde ağzından ve burnunda kan gelmeye başlayan Magel öldü…

Burrows o anlar için şunları yazdı: “Kimse bir şey söylemedi.” “Hepimiz kendi boş düşüncelerimize terk edildik.”

Da Nang’a sessizce girdiler. Çavuş Owens, helikopterde Magel’in cesedinin yakınında bir köşeye yığılarak oturdu.

Döndüklerinde Pilot Yüzbaşı Vogel, YP-3 pilotunu neden kurtarılamadığını açıklamak için Farley ile konuştu. Vogel Farley’e, “Eğer o (Vietcong) makineli tüfeklerin altında on saniye daha kalsaydık, hiçbirimiz kurtulamazdık’’ dedi.

Foto muhabiri Larry Burrows bu olaydan altı yıl sonra 3 foto muhabirle beraber Şubat 1971’de Laos’taki askeri helikopterin vurulmasıyla hayatını kaybetti.

1973’e kadar uzanan savaşta, 3 milyonun üzerinde sivil ve 58.000 Amerikalı asker hayatını kaybetti.